ĐÔI NÉT VỀ KẸO CU ĐƠ

Hễ cứ nhắc đến kẹo cu đơ, người ta nghĩ ngay tới Hà Tĩnh. Và khi nói tới Hà Tĩnh thì chắc chắn không thể không nhắc đến món kẹo cu đơ. Bởi thế mà nếu có dịp ghé đến Hà Tĩnh mà chưa thưởng thức món đặc sản này thì chuyến đi của bạn hẳn sẽ chưa được trọn vẹn.

Kẹo cu đơ khiến người nghe cảm thấy thú vị ngay từ tên gọi của nó. Và cả nguồn gốc của nó cũng mang nhiều giai thoại khác nhau. Tuy nhiên, chính xác thì kẹo Cu Đơ là một sản phẩm của người nông dân huyện Hương Sơn, Hà Tĩnh, nơi có nghề nấu kẹo lạc từ lâu đời. Từ thời Pháp thuộc, kẹo lạc đã được bày bán ở chợ, nhất là ba chợ lớn tại huyện Hương Sơn.
Trước năm 1945, nghề nấu kẹo lạc diễn ra bình thường, nhưng sau nạn đói khủng khiếp năm Ất Dậu thì nghề kẹo lạc phát triển mạnh và khách hàng tăng đột biến. Kẹo được bày bán khắp các chợ. Trong số những người nấu kẹo ở Hương Sơn có ông Cu Hai (quê làng Thịnh Xá).
Ông là một tiểu thương làm nghề buôn trầu. Thấy nghề nấu kẹo lạc đang thịnh mà nghề buôn trầu ngày càng khó nhọc nên ông quyết định đổi hướng. Đặc biệt, kỹ thuật nấu kẹo của ông Cu Hai có nhiều điểm nổi trội hơn người khác.
Ông chọn loại mật vàng sáng, không có gợn và cặn. Lạc mua về nhặt bỏ cả hạt lép, chỉ dùng hạt to, bóng mẩy, miếng kẹo nấu ra không quá cứng cũng không quá mềm.

Vì vậy sản phẩm của ông được nhiều người thích thú. Vào những đêm trăng sáng, dân làng thường tụ họp tại sân nhà ông ăn kẹo lạc và uống nước chè xanh.
Sau một thời gian đắt khách, ông cu Hai bèn tăng giá bằng cách thu nhỏ kích cỡ miếng kẹo nên tác giả ngẫu hứng đổi tên thành Cu Đơ đã sáng tác một mẩu thơ nặc danh, dán lên cọc gỗ ở ngõ nhà Cu Hai.

Bài thơ như sau:
“Nhắn gửi Cu Đơ

Thấy khách đông, Cu Đơ tăng giá

Tăng lần lần, tất cả không ngờ

Gửi lời nhắn với Cu Đơ

Nên nhà, nên cửa cũng nhờ bày choa”.

Sau năm 1945, vào một buổi lao động tập thể của Đoàn Thanh niên Cứu quốc xã Mỹ Hoà, ông Nguyễn Việt Dũng hiện cư trú tại tổ 20, phường Minh Xuân, tỉnh Tuyên Quang buột miệng đùa rằng: “Cố làm thêm lúc nữa rồi ta đi ăn kẹo Cu Đơ” (Cu Đơ trong tiếng Pháp Hai nghĩa là Duex nên đọc thành Đơ). Lúc này, cả nhóm đồng thanh hưởng ứng. Thế là từ đó về sau, thứ kẹo được nấu bằng mật mía, bánh đa nướng và lạc được gọi là kẹo Cu Đơ.

Chắc chắn bạn đang tò mò miếng kẹo Cu Đơ này được làm như thế nào phải không? Nhìn có vẻ cầu kỳ nhưng thực tế cách làm kẹo Cu Đơ không hề khó chút nào.

Nguyên liệu cần chuẩn bị

300gr đậu phộng
150ml mật mía
100gr mạch nha
1 nhánh gừng
Bánh đa nướng (bánh tráng nướng)
Chảo, nồi, muỗng

Cách làm:

Bước 1: Đậu lạc đem rang vàng. Bạn có thể giữ hoặc bỏ lớp vỏ bên ngoài.

Bước 2: Gừng đem rửa sạch, cạo vỏ rồi thái sợi nhỏ.

Bước 3: Bạn cho mật mía và mạch nha vào chung một nồi, đun trên bếp với lửa vừa, khi thấy hỗn hợp mật mía sôi thì hạ lửa, đem khuấy đều. Khi thấy mật nấu đủ độ thì cho gừng thái nhỏ và đậu phộng rang vào, đảo đều rồi tắt lửa.

Bước 4: Nhanh tay múc đậu phộng còn nóng dàn dều lên bánh đa. Nếu thích bạn có thể ép thêm một lớp bánh đa phía trên tùy theo sở thích của mình. Bảo quản bánh trong lọ kín hoặc túi nilon để tránh không khí kẹo sẽ bị mềm nhé.

Cách làm rất đơn giản nhưng hương vị kẹo “Cu Đơ” trứ danh này lại cũng rất tuyệt vời. Mời bạn và cả nhà thưởng thức nhé!
Theo Lê Hùng Cường